Jeszcze do niedawna osoba wykonująca zawód księgowego kojarzyła się przede wszystkim z zapracowaną starszą panią w okularach, liczącą coś na kalkulatorze i alergicznie reagującą na kolejnych petentów. Co gorsza, ponad ćwierć wieku temu dział księgowości w firmach nie miał nawet większego znaczenia, aż do 1994 roku i momentu ogłoszenia ustawy o rachunkowości. Dziś stereotyp nudnej księgowej jest już dawno nieaktualny, a na taką ścieżkę kariery coraz częściej decydują się także panowie – z danych CashDirector SA. wynika, że już 37% pracowników to mężczyźni, natomiast 63% to kobiety. Różnica ta zmniejsza się z roku na rok.

Zawód ten bez wątpienia przechodzi spektakularną drogę – od całkowicie manualnej obsługi, wypełniania papierowych dokumentów i czynności ewidencyjnych, do niemal kompletnej digitalizacji i wykorzystania algorytmów sztucznej inteligencji.

Dziś księgowy głównie rozlicza firmę na koniec miesiąca wyliczając podatki do zapłaty, ale klienci coraz bardzie oczekują, że będzie również pomagał prowadzić biznes, zadba o raportowanie zarządcze, pomoże śledzić płynność finansową oraz podpowie w zakresie finansowania i rozwoju biznesu. Wzorem dla nas może być francuski model, w którym księgowy doradza klientom w zakresie zarządzania biznesem, kontroli kosztów, płynności a nawet transakcji kupna firm konkurencyjnych i finansowania takich transakcji.

Księgowość a technologie

Oczywistym jest, że nowoczesne technologie ułatwiają i przyspieszają prace w wielu dziedzinach życia. Nie inaczej jest w zawodzie księgowego, gdzie faktury, deklaracje podatkowe, pliki jpk i generalnie komunikacja z urzędami, a nawet z klientami, odbywa się coraz bardziej online. Dzięki temu, nowoczesny księgowy ma więcej czasu na analitykę czy raportowanie oraz doradzanie swoim klientom.

Już kilka lat temu Oxford University informował o tym, że aż do 47% zawodów może w ciągu najbliższych 20 lat zostać całkowicie zautomatyzowanych. Wśród nich znalazła się także księgowość.

W rosnącej liczbie krajów Europy, w tym również w Polsce, w trakcie realizacji są projekty centralnych rejestrów faktur, które wyeliminują ręczne wprowadzanie dokumentów oraz OCR, i znacząco przyczynią się do automatyzacji księgowań. Dla większości biur rachunkowych niezbędne będzie korzystanie z  oprogramowania, które pozwoli zautomatyzować księgowania i skoncentrować księgowych na bardziej zaawansowanych zagadnieniach oraz na wsparciu prowadzenia biznesu, potwierdza Rafał Strzelecki z firmy CashDirector SA.

Rewolucja na rynku księgowym

Według portalu pracuj.pl, aż 67% księgowych i właścicieli firm uważa, że nowe technologie będą w najbliższym czasie odgrywać coraz większą rolę w automatyzacji i podnoszeniu efektywności procesów księgowych.

Wpływ będzie miał na to również fakt, że w połowie 2021 roku ma zostać uruchomiony Centralny Rejestr Faktur. Trafią tam e-faktury wystawiane przez przedsiębiorców. Na początku ma to być system dobrowolny, w kolejnym etapie – obowiązkowy. Funkcjonuje on już w różnych formach m.in. we Włoszech, Hiszpanii, Portugalii, Brazylii czy Korei Południowej.

Jednak, aby sprostać tym oczekiwaniom samodzielnie, biura księgowe musiałyby zainwestować w bardzo kosztowną technologię, serwery oraz pracę programistów. Z reguły są to kwoty leżące poza ich zasięgiem finansowym i dlatego przystępują do Ogólnopolskiej Sieci Certyfikowanych Biur Rachunkowych (OSCBR). Proces certyfikacji obejmuje dwa etapy. Pierwszym jest szkolenie w formie e-learningu (obejmuje techniki komunikacji z klientem, obsługę systemu mKsięgowość oraz standardy i procedury obsługi klienta w mKsięgowości), natomiast kolejnym szkolenie praktyczne polegające na zaksięgowaniu 10 firm na systemie mKsięgowość. Dzięki certyfikacji biura nie ponosząc kosztów mogą dynamicznie się rozwijać i korzystać z zaawansowanej technologii. Księgowi zdają sobie sprawę, że lata 2021-2022 to czas rewolucji cyfrowej na rynku usług księgowych dla MSP i może stanowić o „być albo nie być” dla wielu z nich.

Przyszłość księgowych – autonomiczne systemy sztucznej inteligencji

Już dziś widać ogromny wpływ automatyzacji na pracę księgowych. Nie polega ona na zwykłym wprowadzaniu danych i liczeniu cyferek. Tym zajmą się roboty i algorytmy sztucznej inteligencji. Przykładowo, systemy CashDirector tylko w 2020 roku przeanalizowały aż 24 miliony transakcji oraz rozliczyły 1,5 miliona faktur, obsługując ponad 120 tysięcy małych i średnich firm.

Dziś przedsiębiorcy oczekują, że księgowi pomogą im zrozumieć wpływ danych finansowych na ich biznes, po to by podejmować lepsze decyzji zarządcze. Liczą na to, że biura rachunkowe przejmą funkcję analityczną –  ktoś przecież będzie musiał wytłumaczyć wszystkie dane czy wyniki z systemu oraz to, jak sprawnie poruszać się wśród przepisów nie tylko w kraju klienta, ale także za granicą.

Stąd stereotypowy wizerunek księgowego odchodzi w zapomnienie. Coraz częściej musi się on odnaleźć wśród technologicznych nowinek i wykazać znajomością branży przedsiębiorcy, przez co doceniana jest jego rozległa wiedza i doświadczenie zawodowe.